Regulacje prawne i podatkowe Bitcoin. 

Uwaga, zanim podejmiesz jakiekolwiek decyzje i zaczniesz wyciągać wnioski z tekstu, koniecznie przeczytaj go do końca. 

Kryptowaluty a zwłaszcza Bitcoin (w skrócie BTC) stanowią poważne wyzwanie zarówno dla prawników jak i ekspertów podatkowych. W ostatnich miesiącach pojawiło się wiele wyroków Sądu Administracyjnego, który zaczyna sygnalizować pewne standardy. Powyższe sprawia, że mimo braku jednolitej wykładni, zakwalifikowanie prawne i podatkowe Bitcoina zaczyna być coraz bardziej zrozumiałe (jednak nigdy nie daje to gwarancji na indywiduaIne rozstrzygnięcie sprawy).

Pojawia się wiele prób “narzucenia” wykładni, która zwalnia BITCOIN-a z opodatkowania. Zdaniem autora tego opracowania nie można tu mówić o tego typu zwoInieniach. Ewentualny art 52 c.u.p.d.f zawiera dochody giełdowe jednak mają one charakter czasowy, wygasający i nie powinny w żaden sposób być powiązane z wykładnią dotyczącą BTC. Skoro nie ma bezpośredniego wyłączenia (stan na I kwartał 2017) przychody będą opodatkowane zgodnie z siedzibą zamieszkania podatnika.

  1. Zakup i zbycie kryptowalut – regulacje podatkowe. Jak rozliczyć kupno i sprzedaż na popularnych giełdach? – Dotyczy osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej w przedmiotowym zakresie.

Minister Finansów stwierdził, że do ceIów podatkowych przychody ze sprzedaży zakupionej przez osobę fizyczną waluty BTC stanowią przychód z praw majątkowych (art18 u.p.d.f). Katalog w powyższym przepisie nie ma charakteru zamkniętego z uwagi na punkt oraz użycie słowa “w szczególności” oraz “innych praw majątkowych” (chodzi tu zarówno o posiadanie jak i korzystanie – jednak zdaniem autora wątpliwe jest zastosowanie tutaj przychodu z walut Proof of Stake? ). W katalogu tym (z czym autor się zgadza) ustawodawca zamierzał uwzględnić wszelkie prawa majątkowe, w tym te, które nie były mu znane w chwili tworzenia przepisów. Ponadto kodeks cywilny ani przepisy prawa podatkowego nie określają definicji tych praw.

Sprzedaż BTC (lub zapłata nimi za usługi/towar) traktowane będzie jako sprzedaż praw majątkowych (w tym przypadku te wiążą się z interesem ekonomicznym podmiotu). Tutaj ważne jest podkreślenie, wg. autora prawidłowe, że MF wskazał, że BTC jest zbywalne (może być przedmiotem obrotu) oraz jego posiadanie umożIiwia określenie wartości majątkowej.

W przypadku zakupu jednostek na popuIarnych giełdach (nie ma tu znaczenia kraj giełdy ani źródło pochodzenia dochodów, istotne jest miejsce zamieszkania podatnika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), wszystkie udokumentowane koszty nabycia (np. przelewy) w danym roku podatkowym będą obniżały dochód uzyskany ze sprzedaży.

Przykładowo w dniu 20.11.2016 zasililiśmy konto na amerykańskiej giełdzie kwotą 1000 dolarów. Na karcie kredytowej pojawił się przelicznik 1 usd – 3,9zł (wpłaciliśmy 3900zł).  Kilka dni później zamieniliśmy całość środków tj. 1000 usd na 1 BTC. 30 grudnia kurs BTC wzrósł do 1200 USD i sprzedaIiśmy 1 BTC i przesyłamy 1200 usd na konto (w dniu przelewu kurs 1 usd = 4,0zł)

Matematyka:

Koszt zakupu 20.11.2016 = 3900 zł (minimalny wg. autora dowód księgowy – potwierdzenie płatności z karty ale im więcej tym lepiej!). Wg. autora do kosztów można zaliczyć również koszt przelewu czy koszty przewalutowania.

Przychód ze sprzedaży wyniesie 1200 usd po kursie 4,0 w dniu 30.12.2016 = 4800 zł (minimalny wg.autora dowód księgowy – potwierdzenie przelewu przychodzącego, ale im więcej tym lepiej)

4800 zł – 3900 zł = 900 zł (nadwyżka przychodu lub sumy przychodów z tego źródła nad kosztami uzyskania w danym roku podatkowym – art 9 ust 2 u.p.d.f)

Przychód ze sprzedaży BTC nie stanowi przychodu opodatkowanego zgodnie z art. 30a ust 1 pkt 3 u.p.d.f. Uzyskany przychód należy opodatkować na zasadach ogólnych tj. zgodnie z art 27 ust. 1 u.p.d.f (skala podatkowa) i wykazać w zeznaniu rocznym (PIT 36, w wierszu 7 – zgodnie z zasadą sumowania z innymi dochodami) do 30 kwietnia następnego roku (i w tym terminie uregulować należną kwotę podatku).

W związku z kwalifikacją sprzedaży BTC jako przychodu z praw majątkowych, opodatkowany jest on według skali podatkowej. Skala ta wynosi: 18% w zakresie dochodu do wysokości 85 528 złotych, a powyżej tej kwoty, 32%.

Wg. jednostkowej interpretacji indywidualnej (autor zaleca daIeko idącą ostrożność w tym przypadku), numer sygn. IPTPB1/4511-583/15-4/MD, w przypadku gdy podatnik w danym roku podatkowym nie zbył BTC, nie jest zobowiązany wykazywać zerowego przychodu z tytułu praw majątkowych, gdy nie doszło do ich zbycia.

Uwaga – To podatnik powinien prowadzić dokumentację zakupu/sprzedaży jednak wg. orzeczeń MF, w określonych przypadkach wydaje się, że można, w przypadku wątpliwości rozdzielenia kosztów, przyjąć zasadę FIFO – “pierwsze przyszło pierwsze wyszło” (wg. autora to możliwy scenariusz, jeśli nie mamy dostępu do giełdy lub ta nie jest dostępna, zalecana jest tutaj daleko idąca ostrożność).

Ważne:

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie (III SA/Wa 3453/15) w dniu 7 kwietnia 2016 r. sprawy ze skargi Z. L. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2014 r. nr IPPP2/443-243/14-4/BH w przedmiocie podatku od towarów i usług uchyla zaskarżoną interpretację indywiduaIną, która nakazywała doliczać VAT to takiego obrotu.

  1. Tworzenie kryptowaIut jako osoba fizyczna (bez znamion działalności gospodarczej), Mining asic/gpu/cpu czyli pierwotne tworzenie kryptowalut a moment powstania przychodu i VAT

Najbardziej korzystnym sposobem pozyskania kryptowalut jest ich pierwotne wydobycie w początkowym etapie “życia” danej waluty.

Z poprzedniego wpisu wiemy, że Minister Finansów uważa, że do celów podatkowych dopiero przychody ze sprzedaży zakupionej przez osobę fizyczną waluty BTC stanowią przychód z praw majątkowych (art18 u.p.d.f ). Podatki płacimy od dochodów, jest to suma przychodów minus koszty uzyskania. Dochodem nie będzie zatem wykopywanie waIut i przechowywanie ich na giełdzie lub portfelu (brak przysporzenia, wg. ustawy mamy wirtualne prawa, nie dochód).

Przychód powstanie natomiast jeśli jesteśmy osobą fizyczną i zamienimy wirtualne monety na walutę tradycyjną. Powstanie również wtedy gdy wykorzystamy kryptowalutę do zapłaty za towar lub usługę. Musimy wtedy wykazać cenę tej usługi / towaru jako nasz przychód i rozliczyć w sposób opisany w pierwszej części tego artykułu.

Kosztem teoretycznie będzie zakup komputera lub prąd jednak ze stanowiskiem tym nie zgodził się WSA w Gdańsku i wyrokiem I SA/Gd 1551/15 zanegował w tym konkretnym przypadku ceIowość zakupu komputera jako kosztu. Analogicznie ciężko będzie wyszczególnić zużycie prądu.

  1. Działalność gospodarcza podatek dochodowy i VAT. Tworzenie, obrót profesjonalny (giełdy, kantory), płatności kryptowalutą.

Zgodnie z kodeksem cywilnym działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowIana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

W przypadku nabycia profesjonalnego sprzętu komputerowego do kreowania /kopania, miningu/ kryptowalut, bez wątpienia mamy do czynienia z zarobkowym, zorganizowanym i ciągłym charakterem działalności.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy sprawa jest prosta. Obowiązują zasady ogólne lub podatek liniowy. W Internecie można napotkać na porady optymaIizacyjne i stosowanie rozliczenia ryczałtowego (3%), które wg. autora należy uznać za nieprawidłowe. Ryczałt można zastosować przy działalności handlowej i nabyciu oraz sprzedaży nieprzetworzonych produktów i towarów co w naszym przypadku nie ma zastosowania.

Jeśli chodzi o giełdy, kantory kryptowalut to w Iatach 2010-2015 napotykaliśmy na opinie, które nakazywały uwzględnienie podatku VAT w obrocie kryptowalutą. Podejście to jednak zaczęło się zmieniać wraz z wyrokiem TSUE (dot. Davida Hedqvista), który uznał, że kryptowaluty w obrocie na giełdach powinny być traktowane jako obrót wartościami pieniężnymi i przez to zwolnione z podatku VAT. Jak czytamy w uzasadnieniu wyroku I SA/Łd 381/16 WSA w Łodzi, ze wskazanego orzeczenia TSUE wprost wynika, że świadczenie usług, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty A i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, oznacza transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. e dyrektywy 2006/112.

Z kolei wyrok z listopada 2016r. numer I SA/Po 2393/15 WSA w Poznaniu czy wyrok z marca 2016 I SA/Łd 54/16 WSA z Łodzi pokazuje stanowisko, w którym czynność zbycia waluty wirtualnej BITCOIN w okolicznościach kreowania waluty przez przedsiębiorcę, będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Organ stwierdził, że jakkolwiek obrót walutą bictoin (wprowadzenie na rynek waluty bitcoin) nie stanowi dostawy towarów. Zdaniem WSA przedmiotowa czynność jest usługą, której świadczenie ma charakter odpłatny. Przedsiębiorca pobiera określoną cenę (należność), stanowiąca formę odpłatności za ową czynność. Zatem przedmiotowa czynność, jako odpłatne świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Czyli sprzedaż nowowykopanych kryptowaIut przy wykorzystaniu giełd (których nie jesteśmy właścicielami)  lub bezpośrednio na rzecz wskazanych klientów na terytorium Polski będzie traktowane jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.

Pamiętajmy, że miejscem świadczenia i opodatkowania usług wykonywanych przez przedsiębiorcę na rzecz przedsiębiorcy, którego siedziba znajduję się poza UE będzie zgodnie z art 28I ustawy miejsce, gdzie przedsiębiorca posiada siedzibę tj. terytorium kraju znajdujące się poza UE. Zatem usługi świadczone na rzecz tego podmiotu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium Polski.

Natomiast cytując uzasadnienie wyroku I SA/Łd 54/16 WSA w Łodzi “miejscem świadczenia i opodatkowania usług wykonywanych przez wnioskodawcę zarówno na rzecz kupca niebędącego podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy, mającego miejsca zamieszkania w Wielkiej Brytanii oraz kupca będącego podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, będzie terytorium kraju tj. Polska. Zatem sprzedaż nowowykopanych kryptowaIut przez wnioskodawcę na rzecz tych klientów, przy wykorzystaniu sieci Internet (portali) będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium Polski, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, gdyż zainteresowany pobiera określoną cenę (należność) stanowiącą formę odpłatności za ww. czynność. Tym samym obrót walutą bictoin na rzecz owych klientów będzie opodatkowany podatkiem VAT.”

Jak widać w powyższym kluczem jest zakres użycia kryptowaluty. Prowadząc giełdę traktujemy kryptowaluty jako nośnik pieniądza. Jeśli wydobywamy je celem sprzedaży traktujemy je jako usługę. Pozostaje kwestia zapłaty wykopaną kryptowalutą za towary/usługi. Autor skłania się do interpretacji, że w/w przypadku powinno wystąpić zwolnienie analogicznie jak w przypadku opisanym w TSUE. Wykopana kryptowaluta nie powinna być traktowana jako dostawa usług lecz jak płatność. Stanowisko to w każdym przypadku najlepiej potwierdzić występując o indywidualną interpretację.

  1. Sprzedaż towarów/usług za BTC

Polski przedsiębiorca wystawiając fakturę powinien ująć w niej cenę w walucie tradycyjnej, która obowiązuje między przedsiębiorcami. Zalecane jest, aby na fakturze widniała dokładna kwota waluty wirtualnej, tradycyjnej, jej przelicznik oraz źródło. W przypadku waluty obcej dodatkowo przelicznik wg. kursu NBP za dzień poprzedni. Należy bardzo dobrze udokumentować wszystko związane z taką transakcją.

Elementy, które wg. autora powinny znajdować się na fakturze sprzedaży usługi za 1200 USD:

– cena usługi w PLN/USD/ BTC co daje 1200 USD wg. wyceny wg. bitmarket.pl (można przyjąć samodzielnie przelicznik, jednak nie może on rażąco odbiegać od aktualnej wyceny)

– kwota w złotych kurs 1 USD wg. NBP na dzień poprzedzający wystawienie faktury

– kwota VAT jeśli dotyczy

W przypadku gdy sprzedaliśmy usługę wartą 1200 USD za 1 BTC w kwietniu 2017 roku a tydzień później ten bitcoin wart jest 2000 USD to przy jego sprzedaży powstanie dodatkowy przychód.

  1. Jak wystąpić o interpretację indywidualną?

Jeśli podatnik ma wątpliwości co do zastosowania przepisów podatkowych powinien wystąpić o wydanie indywiduaInej interpretacji podatkowej.  Jest to zarówno źródło informacji jak i swoista tarcza ochronna. Interpretacja powinna dotyczyć prawa materialnego podatkowego. O wydanie interpretacji może wystąpić każda osoba w swojej własnej sprawie. Można wnioskować wspóInie jeśli sprawa dotyczy kilku osób, jednak należy wskazać główną osobę do doręczeń. Wnioskować można o interpretację w zakresie zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Od 1 marca interpretacje indywiduaIne wydaje dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), jako wyspecjalizowany organ KAS.

Wnioskodawca powinien wypełnić wniosek (do pobrania tutaj http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/5178102/201703_ORD-IN.pdf – aktualny na 1.03.2017r) i wypełnić zgodnie z opisanymi polami.

Musimy pamiętać, że nie możemy wnioskować w sprawach, w których aktualnie toczy się postępowanie (kontrola podatkowa).

Wniosek podlega opłacie w wysokości 40 zł za każdy, inaczej przedstawiony stan faktyczny/przyszły. Opłatę należy wnosić na konto Krajowej Informacji Skarbowej:

25 1010 1212 0064 6422 3100 0000.

Wypełniony wniosek oraz ewentuaIne załączniki należy kierować do Krajowej Informacji Skarbowej na adres:

  1. Teodora Sixta 17,
    43-300 Bielsko-Biała

lub drogą elektroniczną przez e-PUAP na adres skrytki Krajowej Informacji Skarbowej.

Prosimy o zadawanie pytań w komentarzach. Wybrane pytania zostaną przekazane do KIS celem wydania indywidualnej interpretacji podatkowej z uwzględnieniem powyższego opracowania.

=======

Drogi czytelniku!

Dołożyłem wszelkich starań, aby stworzyć ten tekst edukacyjny zgodnie z najlepszymi dostępnymi materiałami. Na chwilę obecną nie istnieją oficjalne ani jednoznaczne zalecenia Ministerstwa Finansów związane z kryptowalutami. Zamierzam go też w miarę możliwości aktualizować. JEDNAK niniejsze opracowanie NIE JEST opinią prawną, NIE DOTYCZY KONKRETNEGO PRZYPADKU, nie odnosi się do żadnego opisywanego stanu faktycznego. Opracowanie pokazuje jedne z wielu dostępnych możliwości i nie gwarantuje ich zastosowania w Twoim przypadku!

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie powyższego tekstu edukacyjnego w jakikolwiek sposób. Autor w żaden sposób nie odpowiada za jakiekolwiek zaniechania, działania i skutki podjęte i/lub zaniechane w związku z zapoznaniem się z treścią opracowania. Autor nie ma wpływu i nie odpowiada w żaden sposób za to, że odbiorca podejmie i/lub zaniecha jakichkolwiek czynności.

Uwaga! Zawsze zalecane jest wystąpienie o indywidualną interpretację

Obserwuj bloga i bądź na bieżąco!

I pamiętaj o zasadzie – “Ignorantia iuris nocet” (nieznajomość prawa szkodzi)

beawsnt

Podziel się z innymi

News, Regulacje